ԿԱՅՔԻ ՔԱՐՏԵԶ
ԹԵԺ ԳԻԾ
Արցախի Հանրապետության ոստիկանության ծառայությունների և տարածքային ստորաբաժանումների 2020 թվականի 1-ին կիսամյակի օպերատիվ-ծառայողական գործունեության արդյունքների մասին
2020թ. 1-ին կիսամյակում հանրապետությունում գրանցված հանցագործությունների ընդհանուր թիվը աճել է 15.1%-ով կամ 69 դեպքով (2019թ.` 456, 2020թ` 525), որը հիմնականում պայմանավորված է մարդու և պետական իշխանության, ծառայության և կառավարման կարգի դեմ ուղղված հանցագործությունների թվի աճով:
Հանցագործություններն աճել են մայրաքաղաքում 34 դեպքով (131-ից 165), Մարտակերտի` 24 (60-ից 84), Հադրութի` 13 (37-ից 50), Շահումյանի` 7 (19-ից 26), Քաշաթաղի` 5 (57-ից 62) և Ասկերանի` 4 (71-ից 75) շրջաններում, նվազել Մարտունու` 5 (60-ից 55) և Շուշիի` 13 (21-ից 8) շրջաններում: Նշվածներին զուգընթաց հանրապետությունում աճել է նաև հանցավորության մակարդակը: 10.000 բնակչին բաժին ընկնող հանցագործությունների թիվը կազմել է 35, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 30-ի համեմատ: Հանցավորության կառուցվածքում աճել է մարդու (39%-ից 39.2%), տնտեսական գործունեության (1.1%-ից 1.5%), շրջակա միջավայրի անվտանգության (1.3%-ից 1.7%) և պետական իշխանության, ծառայության և կառավարման կարգի (8.5%-ից 14.1%), նվազել՝ հասարակական անվտանգության, հասարակական կարգի և բնակչության առողջության (23.5%-ից 20.2%) և սեփականության (26.5%-ից 23.2%) դեմ ուղղված հանցագործությունների տեսակարար կշիռները:
Մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների բաժնում 2 դեպքով (1-ից 3) աճել է սպանության, 23-ով (29-ից 52) դիտավորությամբ առողջությանը վնաս պատճառելու, այդ թվում 5-ով (1-ից 6) դիտավորությամբ առողջությանը ծանր վնաս պատճառելու, նվազել՝ 2-ով (6-ից 4) սեռական անձեռնմխելիության դեմ ուղղված հանցագործությունները և 20-ով (118-ից 98) ծեծի դեպքերը:
Հասարակական անվտանգության, հասարակական կարգի և բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների կառուցվածքում 10 դեպքով (51-ից 41) նվազել է զենք, ռազմամթերք ապօրինի կերպով ձեռք բերելու և պահելու, 6-ով (25-ից 19) ճանապարհատրանսպորտային պատահարներն, այդ թվում 1-ով (6-ից 5) անզգուշությամբ մահ պատճառելու, 5-ով (15-ից 10) թմրամիջոցների հետ կապված հանցագործությունները, այդ թվում 3-ով (11-ից 8) թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառությունն առանց իրացնելու նպատակի, 2-ով (3-ից 1) թմրամիջոցներ պարունակող բույսերի աճեցումը, անփոփոխ է մնացել (4/4) խուլիգանության դեպքերը:
Բնակչության շրջանում տարված պրոֆիլակտիկ-բացատրական աշխատանքների արդյունքում արձանագրվել է զենքի, ռազմամթերքի հայտնաբերման և կամովին հանձնման 58 դեպք, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 86-ի համեմատ:
Սեփականության դեմ ուղղված հանցագործությունների կառուցվածքում 7 դեպքով (3-ից 10) աճել է յուրացման կամ վատնման դեպքերը, 4-ով (7-ից 11) գույքը դիտավորությամբ ոչնչացնելու կամ վնասելու դեպքերը, 1-ով (1-ից 2) առանց հափշտակելու նպատակի ավտոմեքենային ապօրինաբար տիրանալու դեպքերը և 1-ով (0-ից 1) կողոպուտի դեպքերը, ինչպս նաև որպես նոր հանցատեսակ արձանագրվել է համակարգչային տեխնիկայի օգտագործմամբ գույքի հափշտակության 5 դեպք (2019թ.՝0): Այս մասնաբաժնում 14 դեպքով (23-ից 9) նվազել է խարդախության և 3-ով (81-ից 78) գողության դեպքերը, այդ թվում 3-ով (9-ից 6) բնակարանային գողությունը:
Տնտեսական գործունեության դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում 1 դեպքով (0-ից 1) աճ է արձանագրվել կեղծ ձեռնարկատիրության և անփոփոխ մնացել (1/1) հարկեր, տուրքեր կամ պարտադիր այլ վճարումներ վճարելուց չարամտորեն խուսափելու դեպքերը:
Շրջակա միջավայրի անվտանգության դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում 2 դեպքով (0-ից 2) աճել է ջրային կենդանիներ ապօրինի արդյունահանելու, 5-ով (1-ից 6) ծառերի, թփերի և բուսածածկի ապօրինի հատելու, նվազել՝ 4-ով (5-ից 1) ապօրինի որսի դեպքերը:
Պետական իշխանության, ծառայության և կառավարման կարգի դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում 18 դեպքով (5-ից 23) աճել է պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու և անցնելու, 14-ով (6-ից 20) պաշտոնեական կեղծիքի, նվազել՝ 2-ով (9-ից 7) իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադրելու դեպքերը:
Ներկայացնելով հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ ոստիկանության ստորաբաժանումների կողմից իրականացված աշխատանքները՝ նշենք, որ հաշվետու կիսամյակում գրանցված հանցագործությունների բացահայտման ցուցանիշը նվազել է 1.4%-ով: Այսպես՝ բացահայտման տոկոսում հաշվվող 510 հանցագործություններից բացահայտվել է 324 կամ 93.9%-ը, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 445-ից 347 կամ 95.3%-ի համեմատ, միջին ծանրության 183 հանցագործություններից 93-ը կամ 86.9% (2019թ.՝ 129-ից 82 կամ 93.2%), ծանր 36 հանցագործություններից 6-ը կամ 75% (2019թ.՝ 25-ից 9 կամ 90%), իսկ առանձնապես ծանր հանցագործությունները (2020թ.՝ 5, 2019թ.՝ 3) գտնվում են քննության փուլում:
Վարույթում գտնվող քրեական գործերով հաշվառված 655 (2019թ.՝ 516) հանցագործություններով 4.2%-ով նույնպես նվազել է բացահայտման արդյունավետությունը, որտեղ բացահայտման տոկոսում հաշվվող 638 դեպքերից բացահայտվել է 380-ը կամ 89.8%-ը, նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 504-ից 376 կամ 94%-ի համեմատ: Միջին ծանրության 257 հանցագործություններից բացահայտվել է 129-ը կամ 84.3% (2019թ.՝ 154-ից 93 կամ 92.1%), ծանր 54 հանցագործություններից 10-ը կամ 66.7% (2019թ.՝ 35-ից 12 կամ 75%), իսկ առանձնապես ծանր 7 հանցագործություններից 1-ը կամ 50% (2019թ.՝ 5-ից 1 կամ 100%):
Տնտեսական և կոռուպցիոն հանցագործությունների դեմ պայքարի վարչության կողմից շարունակվել են աշխատանքները տնտեսական գործունեության և պետական ծառայության դեմ ուղղված հանցագործությունների հայտնաբերման ուղղությամբ: Հաշվետու կիսամյակում վարչության ծառայողների կողմից հայտնաբերվել է 22 (2019թ.` 6) հանցագործության դեպք, որից 5-ը բացահայտվել է, իսկ քննության փուլում գտնվող 17 դեպքից հանցագործություն կատարած անձինք հայտնի են, ինչպես նաև բացահայտվել է նախորդ տարում վարչության ծառայողների կողմից հայտնաբերված 4 հանցագործոթյուն, 2019թ. նույն ժամանակահատվածի վարույթում գտնվող քրեական գործերով բացահայտված 2-ի համեմատ: Հանցագործություններից 15-ը կոռուպցիոն բնույթի հանցագործություններ են (2019թ.՝ 9), որոնք հիմնականում հայտնաբերվել են կրթության, տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործունեության, առողջապահության, բնապահպանության, ձեռնարկատիրական գործունեության և մշակույթի ոլորտներում, որոնց թվում գերակշռող մաս են կազմում պաշտոնեական կեղծիքի, պաշտոնեական լիազորությունների չարաշահման, յուրացման և վատնման փաստերը:
Ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության կողմից աշխատանքները շարունակվել են քաղաքացիների անձնագրավորման և մատուցվող ծառայությունների որակի բարելավման ուղղություններով։ Տպագրվել է 6478 անձնագիր, որից 569-ը տրվել է առաջին անգամ անձնագրավորելու, 191-ը փոխանակվել է 16 տարին լրանալու, 251-ը` տվյալների փոփոխման, 5282-ը` օգտագործման համար ոչ պիտանի լինելու և 185-ը` կորստի կապակցությամբ: Տպագրված անձնագրերից 38-ը ստացվել են դիվանագիտական ճանապարհով: Օտարերկրյա պետություններում վավերականության մասին նշումներ են կատարվել 1551 քաղաքացու անձնագրերում (2019թ.՝ 6532)։ Նույնականացման քարտեր են տրամադրվել 872 քաղաքացու (2019թ.՝ 988):
Հաշվետու կիսամյակում գրանցվել է ճանապարհատրանսպորտային 37 պատահար (2019թ.` 41), որոնց արդյունքում մահացել է 6 (2019թ.` 9) և մարմնական վնասվածք ստացել 38 անձ (2019թ.` 54): Ճանապարհատրանսպորտային պատահարների վերլուծությունից դիտվում է, որ 10-ը կատարվել է վարորդների անուշադրության և ՃԵԿ-ի այլ խախտումների, 10-ը՝ ոչ սթափ վիճակում տրանսպորտային միջոց վարելու, 9-ը՝ սահմանված արագության գերազանցման ու ոչ ճիշտ արագության ընտրության, 3-ը՝ հանդիպակաց երթևեկության գոտի դուրս գալու, 2-ը՝ խաչմերուկի անցման կանոնները խախտելու և 1-ական՝ առաջինը անցնելու իրավունքի, հետիոտնային անցումների հատման կանոնները վարորդի կողմից խախտելու և ճանապարհային նշանների պահանջների չկատարման պատճառներով:
Հայտնաբերվել է ճանապարհային երթևեկության կանոնների 16811 խախտում (2019թ.՝ 10870)։
ԱՀ ոստիկանության ծառայությունների և տարածքային ստորաբաժանումների 2019թ. 1-ին կիսամյակի օպերատիվ-ծառայողական գործունեության արդյունքների մասին
2019թ. 1-ին կիսամյակում հանրապետությունում գրանցված հանցագործությունների ընդհանուր թիվը աճել է 29,9%-ով կամ 105 դեպքով (2018թ.` 351, 2019թ` 456), որը հիմնականում պայմանավորված է մարդու և սեփականության դեմ ուղղված հանցագործությունների թվի աճով: Հանցագործությունների աճ է գրանցվել` Ստեփանակերտ քաղաքում 28 դեպք (103-ից 131), Ասկերանի` 25 (46-ից 71), Քաշաթաղի` 22 (35-ից 57), Շուշիի` 15 (6-ից 21), Հադրութի` 13 (24-ից 37) և Մարտակերտի` 6 (54-ից 60) շրջաններում, նվազել Մարտունու` 3 (63-ից 60), Շահումյանի` 1 (20-ից 19) շրջաններում: Նշվածներին զուգընթաց աճել է նաև հանցավորության մակարդակը: Հանրապետությունում 10.000 բնակչին բաժին ընկնող հանցագործությունների թիվը հաշվետու կիսամյակում կազմել է 30, նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 23 համեմատ:
Մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների բաժնում 1 դեպքով (0-ից 1) աճել է սպանության, նվազել 1-ով (30-ից 29) դիտավորությամբ առողջությանը վնաս պատճառելու դեպքերը: Անփոփոխ է մնացել (6/6) սեռական անձեռնմխելիության դեմ ուղղված հանցագործությունները, որի կազմում 2-ով (0-ից 2) աճել է բռնաբարության դեպքերը, իսկ մարդու դեմ ուղղված այլ հանցագործությունների կազմում 75-ով (43-ից 118) աճել է ծեծի, իսկ 4-ով (3-ից 7) մարդու իմունային անբավարարության վիրուսի հարուցիչով վարակելու դեպքերը:
Հասարակական անվտանգության, հասարակական կարգի և բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների կառուցվածքում 6 դեպքով (19-ից 25) աճել է ճանապարհատրանսպորտային պատահարներն, այդ թվում 3-ով` (3-ից 6) անզգուշությամբ մահ պատճառելու դեպքերը: Այս մասնաբաժնում 15 դեպքով (30-ից 15) նվազել է թմրամիջոցների հետ կապված հանցագործությունները այդ թվում 9-ով (20-ից 11) թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառությունն առանց իրացնելու նպատակի և 9-ով (10-ից 1) թմրամիջոցներ իրացնելը, 3-ով (54-ից 51) զենք, ռազմամթերք ապօրինի կերպով ձեռք բերելու և պահելու, 2-ով (6-ից 4) խուլիգանության դեպքերը:
Հաշվետու կիսամյակում բնակչության շրջանում տարված պրոֆիլակտիկ-բացատրական աշխատանքների արդյունքում առգրավվել և կամովին հանձնվել է 82 միավոր զենք (2018թ.` 89):
Սեփականության դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում 4 դեպքով (0-ից 4) աճել է պետական, իսկ 18-ով (59-ից 77) անձնական գույքի գողության դեպքերը, այդ թվում 6-ով (3-ից 9) բնակարանային, 20-ով (3-ից 23) աճել է նաև խարդախությամբ կատարված անձնական գույքի հափշտակության, ինչպես նաև 1-ով` (0-ից 1) առանց հափշտակելու նպատակի ավտոմեքենային ապօրինաբար տիրանալու դեպքերը:
Տնտեսական գործունեության դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում արձանագրվել է հարկեր, տուրքեր կամ պարտադիր այլ վճարումները վճարելուց չարամտորեն խուսափելու 1 դեպք (2018թ.` 0), ինչպես նաև 1-ով (2-ից 3) աճել է արևտրային կամ այլ կազմակերպությունների ծառայողների կողմից չարաշահելու դեպքերը:
Պետական իշխանության, ծառայության և կառավարման կարգի դեմ ուղղված հանցագործությունների կազմում 3-ով (8-ից 5) նվազել է պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու և անցնելու, անփոփոխ է մնացել (6/6) պաշտոնեական կեղծիք կատարելու դեպքերը, իսկ իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադրելը աճել է 4-ով (5-ից 9):
Ներկայացնելով հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ ոստիկանության ստորաբաժանումների կողմից իրականացված աշխատանքները` նշենք, որ հաշվետու կիսամյակում գրանցված հանցագործությունների ընդհանուր բացահայտման ցուցանիշը նվազել է 2.3%-ով: Այսպես բացահայտման տոկոսում հաշվվող 445 դեպքերից բացահայտվել է 347 կամ 95,3%-ը (2018թ.՝ 343-ից 247 կամ 97.6%) միջին ծանրության 129 հանցագործություններից 82-ը կամ 93.2% (2018թ.՝ 144-ից 92 կամ 95.8%), իսկ ծանր 25 հանցագործություններից 9-ը կամ 90% (2018թ.՝ 29-ից 13 կամ 92.9%)
Վարույթում գտնվող քրեական գործերով հաշվառված 516 (2018թ.՝ 391) հանցագործություններով 2.8%-ով նույնպես նվազել է բացահայտման արդյունավետությունը որտեղ բացահայտման տոկոսում հաշվվող 504 դեպքից բացահայտվել է 376-ը կամ 94%-ը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 382-ից 276 կամ 96.8%-ի համեմատ: Միջին ծանրության 154 հանցագործություններից բացահայտվել է 93-ը կամ 92.1% (2018թ.՝ 156-ից 101 կամ 94.4%), իսկ ծանր 35 հանցագործություններից 12-ը կամ 75%, 2018թ.՝ 36-ից 16 կամ 88.9%-ի համեմատ։ Առանձնապես ծանր հանցագործությունների բացահայտման ցուցանիշը (2019թ.` 5, 2018թ. 7) մնացել է անփոփոխ՝ 100%։
ԱՀ տարածքում կազմակերպվել և անց է կացվել «Կանեփ-Կակաչ-2019» կանխարգելիչ միջոցառման 1-ին փուլը, որի արդյունքում ի հայտ է բերվել շրջանառությունն արգելված թմրամիջոցներ, հոգեմետ խիստ ներգործող կամ թունավոր նյութեր պարունակող բույսեր ցանելու կամ աճեցնելու 28 դեպք, ընդհանուր 164 հատ կանեփ տեսակի բույս, ինչպես նաև հայտնաբերվել է 19.66 գրամ «մարիխուանա» տեսակի թմրամիջոց, 0.62 գրամ կակաչ տեսակի բույսի գլխիկներ և 12.13 գրամ կակաչի սերմեր: Չմշակված (վայրի) կանեփի զանգվածը կազմել է 3316.7 կգ., որը ոչնչացվել է սահմանված կարգով:
Տնտեսական և պաշտոնեական հանցագործությունների դեմ պայքարի բաժնի կողմից շարունակվել են աշխատանքները տնտեսական գործունեության և պետական ծառայության դեմ ուղղված հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ, որի արդյունքում բացահայտվել է 2 հանցագործություն (2018թ.` 2) ինչպես նաև հայտնաբերվել և նախաքննության փուլում է գտնվում 10 (2018թ.` 20) հանցագործության դեպք, որից 9-ը (2018թ.` 16) կոռուպցիոն բնույթի: Հանցագործություններով վեր է հանվել ընդհանուր 44.718.566 դրամի չափով նյութական վնաս, որից 23.385.400 դրամ վերականգնվել է հետաքննության փուլում:
Հաշվետու կիսամյակում տպագրվել է 8051 անձնագիր, որից 1131-ը տրվել է առաջին անգամ անձնագրավորելու, 221-ը փոխանակվել է 16 տարին լրանալու, 374-ը տվյալների փոփոխման, 6077-ը օգտագործման համար ոչ պիտանի լինելու և 248-ը կորուստի կապակցությամբ: Օտարերկրյա պետություններում վավերականության մասին նշումներ են կատարվել 6532 քաղաքացու անձնագրերում (2018թ.՝ 5384)։ Նույնականացման քարտեր են տրամադրվել 988 քաղաքացու (2018թ.՝ 6266-ի):
Հաշվետու կիսամյակում հանրապետությունում գրանցվել է ճանապարհատրանսպորտային 41 պատահար (2018թ.` 31), որոնց հետևանքով մահացել է 9 (2018թ.` 5) և մարմնական վնասվածք ստացել 54 անձ (2018թ.`30): Ճանապարհատրանսպորտային պատահարների վերլուծությունից դիտվում է, որ 12-ը կատարվել է վարորդների անուշադրության և ՃԵԿ-ի այլ խախտումների, 11-ը` արագության գերազանցման և ոչ ճիշտ արագության ընտրության, 4-ական (ընդամենը 8) ոչ սթափ վիճակում տրանսպորտային միջոց վարելու, երթևեկելի գոտի դուրս գալու, 3-ը ճանապարհային նշանի պահանջները չկատարելու, 2-ը ղեկին քնելու և 1-ական (ընդամենը 5) հետիոտնային անցումների հատման կանոնները վարորդի կողմից խախտման, առաջինը անցնելու իրավունքի, վազանցի կանոնները խախտելու, տրանսպորտային միջոցի անսարքության ու տրանսպորտային միջոցի միջև տարածության չպահպանման պատճառներով: